CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN

Chuyện chức phán sự đền rồng Tản Viên (trích “Truyền kì mạn lục”) Tản Viên từ phán sự lục

Việt nam giới / Lớp 10 » Nguyễn Dữ

Nội dungNgô Tử Văn thương hiệu là Soạn, tín đồ huyện lặng Dũng, khu đất Lạng Giang. Phái mạnh vốn khảng khái<1>, nóng nảy, thấy sự tà gian thì cấp thiết chịu được, vùng Bắc tín đồ ta vẫn khen là một trong những người cương trực. Trong thôn trước tất cả một ngôi thường linh ứng lắm. Cuối đời công ty Hồ, quân Ngô thanh lịch lấn cướp, vùng ấy thành một chỗ chiến trường. Bộ tướng<2> của Mộc Thạnh có viên Bách hộ<3> chúng ta Thôi, tử chiến ở gần đền, từ đấy có tác dụng yêu có tác dụng quái trong dân gian. Tử Văn cực kỳ tức giận, một hôm tắm rửa gội sạch mát sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi tín đồ đều không đồng ý lè lưỡi, run sợ thay mang đến Tử Văn, nhưng đàn ông vẫn vung tay không bắt buộc gì cả.Đốt đền xong, đại trượng phu về nhà, thấy trong mình cạnh tranh chịu, đầu lảo hòn đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt oi bức rét. Trong khi sốt, đấng mày râu thấy một tín đồ khôi ngô, cao lớn, đầu đội mũ trụ đi đến, nói năng và xống áo rất giống fan phương Bắc, từ xưng là cư sĩ<4>, cho đòi làm trả lại ngôi đền như cũ và nói:- đơn vị ngươi đã theo nghiệp nho, đọc sách vở và giấy tờ của thánh hiền, há chần chừ cái đức của quỷ thần sao, cớ gì lại dám khinh thường nhờn huỷ tượng, đốt đền, làm cho hương lửa không có chỗ tựa nương, oai phong linh không có nơi hiển hiện, vậy bảo làm sao bây giờ? Biết điều thì dựng trả ngôi thường như cũ. Còn nếu như không thì, vô cớ huỷ thường Lư Sơn, núm Thiệu<5> sẽ khó khăn lòng tránh ngoài tai vạ.Tử Văn mang kệ, vẫn tiếp tục ngồi ngất xỉu ngưởng từ bỏ nhiên. Người kia giận dữ nói:- Phong đô<6> ko xa xôi gì, ta mặc dù hèn, há lại không lấy nổi nhà ngươi đến đấy. Ko nghe lời ta thì rồi đã biết.Nói rồi phất áo đi.Chiều tối, lại sở hữu một ông già, áo vải mũ đen, phong độ nhàn nhã nhã, thủng thỉnh đi vào đến trước thềm, vái chào mà rằng:- Tôi là thổ địa ở đây, nghe thấy vấn đề làm hết sức thú ở trong phòng thầy, vậy xin cho để tỏ lời mừng.Tử Văn kinh ngạc nói:- Thế người đội mũ trụ mang đến đây ban nãy, chẳng yêu cầu là thổ công đấy ư? Sao mà các thần quá vậy?Ông già nói:
- Ô, đấy là viên tướng bại trận của Bắc triều, dòng hồn chơ vơ ở nam quốc, tranh chiếm phần miếu đền rồng của tôi, hàng fake họ tên của tôi, quen dùng chước dối lừa, thích làm cho trò thảm ngược<7>, Thượng Đế bị nó bưng bít, hạ dân bị nó quấy rầy, phàm những câu hỏi hưng yêu tác quái<8> đầy đủ tự nó cả, chứ gồm phải tôi đâu. Xin kể tình đầu để nhà thầy nghe: “Tôi có tác dụng chức Ngự sử đại phu<9> từ bỏ đời vua Lí nam Đế<10>, vì chết về việc cần vương nhưng mà được phong sống đây, giúp dân độ vật sẽ hơn một ngàn năm nay, khi nào lại thao tác làm việc gieo tai rắc vạ để kiếm miếng nạp năng lượng như tên giặc gian trá kia đang làm. Cách đây không lâu vì tôi thiếu hụt sự đề phòng, bị nó tiến công đuổi, đề nghị phải đến nương tựa ở đền rồng Tản Viên đang vài năm nay”.Tử Văn nói:- Việc xẩy ra đến như thê, sao ngài ko kiện nghỉ ngơi Diêm Vương với tâu lên Thượng Đế, lại đi khinh vứt chức vị, có tác dụng một fan áo vải đơn vị quê?Ông già chau phương diện đáp:- Rễ ác mọc lan, khó khăn lòng lay động. Tôi vẫn định thưa kiện, dẫu vậy mà có rất nhiều nỗi phòng trở: hồ hết đền miếu sát quanh, vị tham của đút, gần như bênh vực cho nó cả. Tôi chỉ duy trì được một ít lòng thành, mà lại không làm thế nào để thông giành được lên, do đó đành tạm ẩn nhẫn cơ mà ngồi xó một nơi.Tử Văn nói:- Hắn gồm thực là tay hung hãn, hoàn toàn có thể gieo vạ đến tôi không?- Hắn quyết chống chọi với nhà thầy, hiện vẫn kiện thầy ở Minh ti<11>. Tôi nhân lúc hắn đi vắng tanh lén cho đây báo đến nhà thầy biết để mà lại liệu kế, khỏi buộc phải chết một biện pháp oan uổng.Ông già lại dặn Tử Văn:- Hễ sống Minh ti có tra hỏi, thầy cứ khai ra những tiếng nói của tôi. Ví như hắn chối, thầy kêu xin tứ giấy đến đền Tản Viên, tôi sẽ khai rõ thì nó đề nghị đớ miệng. Nếu không giống như thế thì tôi đến vùi tủ trọn đời cơ mà thầy cũng khó lòng thoát nạn.Tử Văn vâng lời. Đến đêm, bệnh dịch càng nặng thêm, rồi thấy nhị tên quỷ sứ đến bắt đi vô cùng gấp, lôi ra ngoài thành về phía đông. Đi độ nửa ngày đến một toà nhà hết sức lớn, xung quanh gồm thành fe cao vọi đến mấy chục trượng. Hai tên quỷ cho nói với những người canh cổng, người canh cổng đi vào trong 1 lúc rồi ra truyền chỉ rằng:
- Tội sâu ác nặng, ko được dự vào hàng khoan giảm<12>.Nói rồi xua tay bảo ra đi phía bắc. Ở đó có một con sông lớn, bên trên sông bắc một chiếc cầu dài ước hơn nghìn thước, gió tanh sóng xám, khá lạnh thấu xương. Phía 2 bên cầu tất cả mấy vạn quỷ Dạ Xoa mọi mắt xanh tóc đỏ, dáng vẻ nanh ác. Hai bé quỷ cần sử dụng gông dài, thừng phệ gông trói Tử Văn nhưng mà giải đi siêu nhanh. Tử Văn kêu to:- Ngô soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trằn gian, bao gồm tội lỗi gì xin bảo cho, không nên bắt buộc phải chết một bí quyết oan uổng.Chợt nghe trên điện gồm lời quát:- tên này bướng bỉnh ngoan cố, nếu như không phán đoán mang đến rõ, chưa kiên cố nó đã chịu đựng nhận tội.Bèn không đúng dẫn Tử Văn vào cửa điện. Tử Văn vào mang đến nơi, thấy bạn đội mũ trụ đang kêu cầu ở trước sân.Diêm vương mắng Tử Văn rằng:- Kẻ kia là 1 trong những người cư sĩ, trung thuần lẫm liệt<13>, tất cả công cùng với tiên triều, cần hoàng thiên mang lại được huyết thực<14> tại một ngôi đền để đền công nặng nề nhọc. Mày là một kẻ hàn sĩ<15>, sao dám láo lếu láo, lầm lỗi tự mình làm ra, còn trốn đi đằng nào?Tử Văn bèn tâu trình ngọn nguồn như lời Thổ công sẽ nói, lời vô cùng cứng cỏi, không chịu đựng nhún nhường nhịn chút nào. Người đội mũ trụ nói:- Ấy là sinh sống trước vương phủ mà hắn còn ghê gớm như thế, mồm năm miệng mười, đơm đặt bịa tạc. Huống hồ tại 1 nơi đền rồng miếu quạnh quẽ hiu hắn hại gì mà không đủ can đảm cho một mồi lửa.Hai bên cãi vã nhau mãi vẫn không phân bắt buộc trái, chính vì như vậy Diêm vương vãi sinh nghi. Tử Văn nói:- Nếu nhà vua không tin tưởng lời tôi, xin đem bốn giấy mang đến đền Tản Viên để hỏi. Không quả như thế, tôi xin chịu thêm cái tội nói càn.Bấy giờ bạn kia mới có vẻ sợ, quỳ xuống tâu rằng:- Gã kia là học tập trò, thiệt là dở người bướng, quả xứng đáng tội lắm. Nhưng lại đã trách mắng như vậy, cũng đầy đủ răn đe rồi. Xin thánh thượng khoan dung tha đến hắn để tỏ cái đức rộng lớn rãi. Chẳng cần đòi hỏi dây dưa. Nếu như thẳng tay trị tội nó, sợ sợ đến dòng đức hiếu sinh.Diêm vương quát khủng rằng:
- Cứ như lời hắn thì công ty ngươi đáng tội chết. Điều pháp luật trị tội lừa dối đã sẵn sàng chuẩn bị đó. Cớ sao công ty ngươi dám làm sự lập lờ dìm tội như vậy?Diêm Vương mau lẹ sai fan đến đền rồng Tản Viên để đưa chứng thực. Không đúng nhân về tâu, độc nhất vô nhị nhất đúng với lời Tử Văn. Vương vãi cả giận, bào những phán quan tiền rằng:- Lũ các ngươi phân chia toà sở, giữ lại chức sự, thay lệnh chí công, lấy lệ chí công, thưởng thì xứng đáng mà ko thiên vị, phát thì đích xác cơ mà không nghiệt ngã, vậy mà còn có sự dối trá càn bậy như thế; huống bỏ ra về đời công ty Hán, bên Đường buôn quan cung cấp ngục, thì những mối tệ còn nói sao không còn được!Liền sai mang lồng sắt chụp vào đầu, khẩu mộc nhét vào miệng, bỏ bạn ấy vào ngục Cửu U<16>.Vương nghĩ về Tử Văn bao gồm công trừ hại, truyền cho vị thần đền rồng kia, từ ni phần xôi lợn của dân cúng tế, phải chia cho Tử Văn một nửa cùng sai quân nhân đưa Tử Văn về.Chàng về mang lại nhà, bổ ra mình bị tiêu diệt đã được nhị ngày rồi. Nhân rước những việc đã qua kể cho mọi người nghe, người nào cũng kinh hãi và thiếu tín nhiệm là thực. Tiếp đến họ đón một bà đồng về phụ bóng<17>, đồng lên cũng nói đúng như lời Tử Văn. Fan làng bèn mua gỗ, dựng lại một toà thường mới. Còn ngôi chiêu tập của tên tướng giặc kia thì bất chợt thấy bị bật tung lên, hài cốt tan tành ra như cám vậy.Sau đó một tháng, Tử Văn thấy Thổ công cho bảo:- Lão phu đang trở về miếu, công của phòng thầy lưỡng lự lấy gì đền rồng đáp được. Nay thấy ở đền Tản Viên khuyết một chân phán sự, lão đã vị nhà thầy rất là tiến cử, được đức Thánh Tản ngài đã bằng lòng, vây xin lấy việc đó để đền ơn nghĩa. Người ta sống ngơi nghỉ đời, xưa nay ai chẳng bắt buộc chết, miễn là bị tiêu diệt đi còn được tiếng về sau. Trường hợp trùng chuyên môn nửa tháng, sợ sẽ về mình người khác mất. Nên cố gắng đi, đừng xem như là việc thường.Tử Văn vui vẻ dìm lời, bèn thu xếp việc nhà, rồi không bệnh mà mất.Năm gần kề Ngọ, có fan ở thành Đông Quan<18> vốn thân quen biết cùng với Tử Văn, một buổi sớm đi ra phía bên ngoài cửa tây vài dặm, bắt gặp trong sương mù tất cả xe ngựa chiến đi mang lại ầm ầm, lại nghe giờ đồng hồ quát:- tín đồ đi con đường tránh xa, xe quan lại phán sự!Người ấy ngẩng đầu trông thì thấy, fan ngồi trên xe chính là Tử Văn. Tuy nhiên Tử Văn chỉ lẹo tay thi lễ chứ không hề nói một lời nào, rồi thoắt đang cưỡi gió mà trở thành mất. Đến nay nhỏ cháu Tử Văn hãy còn, fan ta truyền rằng đó là “nhà quan tiền phán sự”!Than ôi<19>! bạn ta thường xuyên nói: “Cứng quá thì gãy”. Kẻ sĩ chỉ lo không cứng cỏi được, còn gãy hay không là câu hỏi của trời. Sao lại dự đoán là đã gãy mà chịu đựng đổi cứng ra mềm?
Ngô Tử Văn là một trong những chàng áo vải. Vị cứng cỏi mà lại dám đốt cháy đền rồng tà, chống lại yêu ma, làm cho một việc hơn hết thần với người. Bởi vậy được danh tiếng và được giữ lại chức vị ở Minh ti, thiệt là xứng đáng. Vậy kẻ sĩ, không nên kiêng sợ hãi sự cứng cỏi.

Bạn đang xem: Chuyện chức phán sự đền tản viên


<1> Khảng khái: ngay thật và hào hiệp, ưa thao tác làm việc nghĩa.<2> cỗ tướng: tướng dưới quyền của một vị đại tướng.<3> Bách hộ: chức quan lại võ vào thời Nguyên và thời Minh sống Trung Quốc.<4> Cư sĩ: fan trí thức làm việc ẩn.<5> cụ Thiệu: tín đồ thời Tam Quốc, làm quan sống Dự Chương, nhà trương bài toán phá huỷ những đền thờ dâm thần, trong những đó gồm đền Lư Sơn. Sau thần Lư Sơn mang đến xin dựng thường lại, nuốm Thiệu chỉ cười cơ mà không trả lời. Thần giận bảo: “Ba năm nữa ngươi đang chết”. Đến kì hạn đó, Thiệu bị ốm, mọi tín đồ đều răn dạy Thiệu nên dựng lại đền, Thiệu nói: “Tà không thể thắng được chính”. Rồi sau Thiệu chết.<6> Phong đô: đậy của Diêm Vương làm việc cõi âm.<7> Thảm ngược: tàn khốc quá mức.<8> Hưng yêu tác quái: dấy lên gần như chuyện yêu thương ma, làm gần như điều quỷ quái; ý nói gây hại đến người.<9> Ngự sử đại phu: chức quan phụ trách việc can loại gián vua.<10> Lí phái nam Đế: tức Lí Bôn, còn được gọi là Lí Bí, khởi nghĩa xua đuổi quân đô hộ bên Lương, đăng vương hoàng đế, xưng là nam giới Việt Đế, làm việc ngôi được 4 năm (544-548), để quốc hiệu là Vạn Xuân.<11> Minh ti: âm phủ.<12> Khoan giảm: rộng lớn lượng giảm sút hình phạt.<13> Trung thuần: một lòng tức thì thẳng; lẫm liệt: mạnh mẽ, oai phong.<14> Được tiết thực: được thờ tự cùng hưởng hầu hết vật phẩm bái tế là động vật như bò, dê, lợn, gà,...<15> Hàn sĩ: học trò nghèo.<16> lao tù Cửu U: ngục về tối chín tầng nghỉ ngơi âm phủ, nơi kìm hãm và trừng phạt gần như kẻ khi sống gây những tội ác.<17> Phụ bóng: mời gọi hồn người chết hoặc thần thánh về. Theo sự mê tín của dân gian, có thể gọi hồn bạn chết hoặc thánh thần ở cõi âm binh về nhập vào người đang sống và làm việc để trò chuyện. Người dân có nhiều cảm hứng với cõi âm, rất có thể cho mượn xác để người cõi chết nhập vào call là “ông (bà) đồng” tuyệt “ông (bà) bóng”.<18> Đông Quan: tức thành Thăng Long, nay là Hà Nội.

Xem thêm: Danh Sách Các Trường Đại Học Ở Huế, Top 8 Trường Đại Học Ở Huế Chất Lượng Nhất ⭐️

<19> tự đây đến khi xong là lời bình (cuối từng truyện có phần phản hồi ngắn của chính người sáng tác - nêu nhận xét về sự việc việc, nhân đồ vật trong truyện và gửi ra quan điểm hoặc lời khuyên nhủ của mình).
Truyền kì là một thể văn xuôi trường đoản cú sự thời trung đại đề đạt hiện thực qua rất nhiều yếu tố kì lạ, hoang đường. Vào truyện truyền kì, thế giới con fan và quả đât cõi âm với hầu như thánh thần, ác quỷ có sự tương giao. Đó đó là yếu tố tạo nên sự lôi cuốn đặc biệt của thể loại. Tuy nhiên, ẩn dưới những tình tiết phi hiện tại thực, tín đồ đọc có thể tìm thấy những vấn đề cốt lõi của hiện thực tương tự như những ý niệm và thể hiện thái độ của tác giả.Truyền kì mạn lục của Nguyễn Dữ là sản phẩm viết bằng văn bản Hán, gồm đôi mươi truyện, ra đời vào nửa đầu nỗ lực kỉ XVI. Chiến thắng thực sự là 1 trong những sáng tác văn học với sự gia công hư cấu, sáng sủa tạo, trau chuốt, đẽo gọt của Nguyễn Dữ chứ không phải chỉ là một trong những công trình ghi chép đơn thuần. Các truyện hầu như ở thời Lí, Trần, Hồ, Lê sơ, và đều phải sở hữu yếu tố hoang đường, nhưng ẩn dưới những nhân tố hoang đường đó đó là hiện thực làng mạc hội phong con kiến đương thời với tương đối đầy đủ rẫy những tệ trạng mà người sáng tác muốn vun trần, phê phán. Qua tác phẩm, tín đồ đọc thấy được số phận bi thiết của những bé người nhỏ tuổi bé trong làng hội, những bi kịch tình yêu cơ mà thiệt thòi thường lâm vào hoàn cảnh người phụ nữ. Thắng lợi cũng thể hiện niềm tin dân tộc, bộc lộ niềm tự hào về nhân tài, văn hoá nước Việt, đề cao đạo đức nhân hậu, thuỷ chung, đồng thời xác minh quan điểm sống “lánh đục về trong” của lớp trí thức ẩn dật đương thời. Truyền kì mạn lục vừa có mức giá trị hiện thực và nhân đạo cao, vừa là 1 trong những tuyệt tác của thể các loại truyền kì, từng được Vũ Khâm lạm (thế kỉ XVII) khen khuyến mãi là “thiên cổ kì bút”. Cống phẩm đã được dịch ra các thứ tiếng quốc tế và được đánh giá cao trong số các vật phẩm truyền kì ở những nước đồng văn.Theo phiên bản dịch của TRÚC KHÊ NGÔ VĂN TRIỆN(Truyền kì mạn lục, NXB Văn hoá, Hà Nội, 1957. Có tham khảo một số bản dịch khác)